" Arkadaşın öfkelenip uygunsuz şeyler söylemeye başladığı zaman onu ciddiye alma ve onu bu sözlerinden dolayı yargılama. Çünkü onun durumu, ne yaptığını bilmeyen sarhoşun haliyle aynıdır. Bir müddet sabret. Şeytan ona galip gelmiştir. Mizacı heyecana kapılmış, aklı örtülmüştür. Onun yakasına yapıştığın veya fiilinin gerektirdiği karşılığı verdiğin zaman, bir deliye karşılık veren akıllının veya baygın birini ayıplayan ayık kişinin durumuna düşersin. Sonuçta suçlu sen olursun. Şu halde ona karşı merhametle bakmalısın, kaderin onunla ilgili tasarrufundan ve karakterinin oyuncağı olmasından dolayı ondan ibret almalısın.
Şunu bilmelisin ki, aklı başına geldiği zaman, yaptıklarına pişman olacak ve senin sabrını takdir edecektir. En azından öfke hali geçip sakinleşinceye kadar onu kendi halinde bırakmalısın.
Baba öfkelendiği zaman çocuğun, koca öfkelendiği zaman eşinin sakin olması, sözlerini düzeltinceye kadar kendi halinde bırakması ve bu sözlerden hareket ederek bir yargılamada bulunmaması gerekir. Sonunda pişman olup özür dileyecektir. Ona bu durumda karşılık verirse düşmanlığı kökleştirmiş olur. Çünkü öfkeli kişi, o halin etkisindeyken kendisine nasıl davranılırsa kendine geldiği zaman aynısıyla karşılık verecektir.
İnsanların çoğu bu yolu izlemezler. Öfkeli birini gördükleri zaman onun söylediğinin ve yaptığının aynısıyla karşılık verirler. Halbuki bu, hikmete uygun bir davranış değildir. Hikmetin gereği, yukarıda anlattığımızdır. Bunu da ancak ilim sahipleri düşünebilirler. "
İbnu'l - Cevzî , Saydu'l - Hatır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder