ANNE-BABA ÇOCUKLARINDAN BİRİNE DİĞERLERİNDEN FAZLA MAL VEREBİLİR Mİ?

Hanefî, Şafiî ve Malikîlerdeki güçlü görüşe göre, babanın hayatında iken çocuklarına mal vermesi durumunda eşit davranması müstehap, ayrım yapması mekruhtur. (Kâsânî, Bedâi, VI, 127; İbn Nüceym, el- Bahr, VII, 288.)
 Ahmet b. Hanbel’in, bazı Malikîlerden, Hanefîlerden ve Ebu Yusuf’tan gelen bir rivayetine göre ise; babanın mal verirken evlatları arasında eşit davranması vacip (farz), ayrım yapması haramdır. (İbn Kudâme, el-Muğ- nî, VI, 256-257; İbn Cüzey, el- Kavânîn, 546.)

İster farz olsun ister müstehap, babanın mal verirken çocukları arasında eşit davranması, dinin ruhuna daha uygundur. Ayrıca çocuk- lar arasında ayrım yapmak; onların hem anne-babalarına
Farklı muamele kardeşler arasında kin, nefret ve husûmetin doğmasına, kendisine farklı davranıl- dığına inanan çocuklar nezdinde de anne ve babanın saygınlığını yitirmesine yol açmaktadır.


 Bu yüzden mal verirken çocuklar arasında eşit davranılmalı, aralarında ayrım yapılmamalıdır.

Hanefî âlimleri, evlatlardan bir kısmı çalışamayıp, ilimle meşgul olursa veya daha muttakî ya da çalışamayacak derecede hasta ise diğerlerine tercih etmekte herhangi bir sakınca olmadığını söylemektedirler. (Şeyhîzâde, Mecme’u’l-enhur, II,
610.)

Buna göre; babanın, kardeşlerden bazılarının zihnen veya bedenen engelli olması ya da diğer kardeşlerine nazaran daha çok yardıma muhtaç olması gibi haklı bir gerekçe olmadan çocuklarından bir kısmını malından faydalandırıp diğer bir kısmını da faydalandırmaması uygun değildir. Uygun olan, eşitliği gözetmektir.

Haklı bir gerekçesi varsa, çocukları arasında kırgınlık ve husumet olmaması için bunu diğer çocuklarına anlatması da gereklidir.

 Bir ebeveynin bir ev- ladına daha fazla mal veya bağışta bulunması hâlinde ise bu durum diğer evlatlar için anne-babaya tavır almaya, onlara itaatsizliğe bir ma- zeret teşkil etmemelidir.
(Diyanet Dergisi, Temmuz 2017, Aile Eki)